روانگرایی خاک (Liquefaction) پدیده ای است که به دلیل کاهش مقاومت برشی خاک در اثر نیروی زلزله یا یک بارگذاری سریع صورت می گیرد. روانگرایی خاک و پدیده های مرتبط با آن در زلزله های اخير خسارات زیادی را در سراسر جهان وارد کرده اند. روانگرایی فقط در خاکهای اشباع صورت می گیرد. آب موجود بین ذرات خاک فشاری را به ذرات خاک وارد می کند که این فشار سبب می شود ذرات خاک به طور محکم بهم فشرده شوند. پیش از زلزله فشار آب (Pore Pressure) نسبتاً کم است اما بر اثر لرزشهای زلزله، فشار آب افزایش یافته به طوریکه ذرات خاک به سرعت در کنار هم شروع به حرکت می کنند. با وقوع روانگرایی مقاومت برشی خاک کاهش یافته و باربری خاک زیر پی برای حفظ پایداری ساختمانها و پلها از بین می رود. از بين رفتن مقاومت خاک موجب جابجائی جانبی و نشست سايت ميشود که خود ميتواند مشکلات متعددی را ايجاد کند.
معرفی نرم افزار NovoLIQ
اولين قدم در ارزيابی قابليت روانگرايی خاکها محاسبه ضريب اطمينان در برابر روانگرايي است. نرم افزار NovoLIQ ده روش معتبر دنيا را تحت پوشش قرار ميدهد:
|
|
|
|
|
|
|
کاربر ميتواند اطلاعات صحرايی شامل آزمايش نفوذ استاندارد (SPT) يا سرعت موج برشی (Vs) را وارد کرده و مشخصات زلزله شامل بزرگی و فاصله تا ساختگاه و شتاب مبنای طرح را وارد ميکند. برنامه نسبتهای برشی سیکلی (CSR) و مقاوم خاک (CRR) را در هر عمق محاسبه و پس از اعمال ضرايب مختلف از جمله ضريب مقياس زلزله (MSF)، ضريب تاثير عمق (Ks)، ضريب اصلاح سربار (Rd) و غيره، ضريب اطمينان را در هر عمق محاسبه و نمودار تغييرات آنرا در عمق گمانه ارائه ميکند. اين نرم افزار همه محاسبات اصلی و جنبی مربوط به آناليز روانگرايی را تحت پوشش قرار ميدهد.
تخمين جابجائی جانبی و نشست سايت
اگرچه ضريب اطمينان روانگرايی شاخص بسيار مهمی در ارزيابی خطرپذيری سايت در شرايط وقوع زلزله است، یکی از مهمترين پارامترها ميزان جابجائي جانبی و نشست سايت در اثر از دست رفتن مقاومت برشی خاک ميباشد. نرم افزار NovoLIQ اين جابجائی ها را بر اساس 5 روش معتبر دنيا محاسبه و ارائه ميکند. از جمله اين روشها ميتوان به روش پيشنهادی Zhang, Robertson & Brachmann 2004 اشاره کرد که هم اکنون به صورت گسترده ای در آمريکای شمالی توسط مهندسين استفاده ميشود.
تخمين نشست سايت
تخمين جابجائی سايت (Lateral Spread)
تخمين مقاومت برشی باقيمانده خاک (Residual)
تمامی مراحل محاسبات در جداول خلاصه ميشود و کاربر ميتواند آنها را با فرمتهای فايل متنی و اکسل ذخيره کند
اين برنامه قابليت روانگرايی را بر اساس داده های آزمايشهای زير محاسبه ميکند:
تعداد ضربات نفوذ استاندارد (SPT)
سرعت موج برشی (Vs)
تعداد ضربات چکش Becker
برای محاسبه روانگرايی بر اساس نتايج آزمايش نفوذ مخروط (CPTu) برنامه NovoCPT را ببينيد.
برنامه NovoLIQ از دو ديدگاه روانگرايی خاک را مورد بررسی قرار ميدهد:
ضريب اطمينان (FS)
احتمال وقوع روانگرايی (Probability)
ليست قيمت نرم افزارها انواع لايسنس ها
دانشگاه هستيد؟ هر دانشگاه در ايران ميتواند برنامه را به صورت رايگان روی 2 کامپيوتر جهت کاربردهای آموزشی و تحقيقاتی نصب و استفاده کند. برای جزئيات بيشتر با ما تماس بگيريد.
» ليست آپديتهای برنامه را اينجا ببينيد